İhracat rakamlarını son 10 yıla göre inceleyecek olursak rakam büyüklüğü açısından son 10 yılın üçüncü en iyi yılını yaşayan doğal taş sektörü maden ürün grupları arasında da Metalik Cevherler grubunun ardından ikinci sırayı aldı.
Türkiye’nin doğal taş ihracatı 2020 yılına oranla yüzde 20.54 artarak 2 milyar 92 milyon 330 bin 869 dolar oldu. Bu rakam, son 7 yılın en yüksek rakamı oldu.
İhracatta ilk sırayı Çin elde etti. Çin’in ithalatı önceki yıla oranla yüzde 13.9 artarak 625 milyon dolar oldu. Türkiye’nin en büyük işlenmiş ürün alıcısı konumunda bulunan ABD ise yüzde 42.2’lik yükselişle 462 milyon dolarlık ithalat yaptı ve ikinci sırayı aldı.
98.4 milyon dolarlık alım yapan Fransa yüzde 45.9’luk artışla Genel tabloda 3. oldu. Yüzde 56.5’lik yükselişle 98 milyon dolarlık ithalat yapan Irak 4., yüzde 55.5’lik artışla 95 milyon dolarlık doğal taş alan Hindistan ise 5. sırayı elde etti. Geçtiğimiz yıl Genel tabloda ilk 10 ülke içinde yer alan Suudi Arabistan Türkiye uyguladığı ambargo sonucunda genel tabloda liste dışı kaldı.
Her türlü olumsuzluğu bir arada yaşadığımız bir yıl.
Pandeminin olumsuzluğunun üzerine konteyner temininde yaşanan güçlükler, Çin’deki enerji krizinden dolayı üretimdeki büyük yavaşlama, Türkiye’den alımlarını durduran Suudi Arabistan Pazarı ve yapılamayan fuarlardan dolayı tanıtım eksikliği vs vs.
Sözün özü doğal taş ihracatına darbe vurabilecek bir sürü neden vardı. Kabus olabilecek bir yılı artışla, üstelik de son 5 yılın en iyi ihracat rakamıyla kapatmanın karşılığı gerçek bir başarı öyküsüdür. Karne notu olarak ifadesi ise: 10 üzerinden 10 olmalı!
İhracat artışında kimlerin emeği varsa herkes alkışı fazlasıyla hak ediyor!
Hem de avuçları kızarana dek!
Artışın rakamlarla ifadesi!
Bir önceki yıla göre kıyaslandığında hem değer hem de miktar bazında gerçekleşti artış. Üstelik çok önemli bir de pozitif yönü vardı bu artışın. O pozitif yönü anlatmak gerekirse uzunca bir süreden bu yana ihracatın belkemiğini blok ihracatı oluştururken bu defa Omurga işlenmiş mermerin üzerinde şekillendi.
Üstelik işlenmiş mermer ihracatının önemli ülkelerinden Suudi Arabistan’ın Türkiye’ye karşı uyguladığı ambargoya rağmen.
Blok ihracatı rakamları
2020 yılında 3,469,250 ton karşılığında 663,053,821 Dolarlık bir ihracat geliri elde edilirken 2021 yılında bu rakam miktar bazında 4,231,113 tona, değer bazında da 787,240,626 Dolara yükseldi.
Blok ihracatında bir önceki yıla oranla artışın yüzdesel ifadesi Miktar bazındaki artış yüzde 21.96 olurken değer bazındaki artış yüzde 18.73 olarak gerçekleşti.
İşlenmiş doğal taş rakamları
İşlenmiş doğal taş ihracatında ise rakamların ifadesi şu şekilde oldu:
2020 yılında 1,875,566 ton karşılığında 724,865,449 Dolarlık gelir elde edilirken 2021 yılında 2,075,276 tona ulaşan işlenmiş doğal taş satışının karşılığında 832,311,013 Dolar ihracat geliri elde edildi.
Bu artışın yüzdesel ifadesi ise miktar bazında yüzde 10.65 olurken değer bazındaki artış yüzde 14.82 olarak gerçekleşti.
Blok ihracatının ilk beş ülkesi
Blok ihracatının en önemli yıldızı olan Çin’de bu yıl yaşanan enerji sorunu ve pandemiden dolayı Çin hükümetinin almış olduğu karantina süresi ihracatı miktar olarak ciddi anlamda etkiledi. Bütün olumsuzluklara karşın Çin Blok ihracatında ilk sırayı alırken Hindistan ikinci, Mısır üçüncü, İtalya dördüncü, Tayvan ise beşinci sırayı aldı.
İşlenmiş doğal taş ihracatının ilk beş ülkesi
İşlenmiş Mermerde Amerika performansını önemli ölçüde arttırarak bir önceki yıla göre miktar bazında yüzde 28.03, değer bazında da yüzde 39’luk artış sağladı.
Irak ikinci, İsrail üçüncü, Birleşik Arap Emirlikleri dördüncü, Avustralya ise beşinci sırayı aldı.
İşlenmiş mermer ihracatının geçtiğimiz yıllarda ilk üç içinde yer alan ülkelerden Suudi Arabistan Türkiye’ye uyguladığı ithalat ambargosu neticesinde bu yıl miktar ve değer bazında yüzde 99 bir düşüş ile 80. Sırada yer aldı.
2021 yılı Maden ihracatı rakamları Ankara’da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de katıldığı bir tören ile açıklandı
Madencilik sektöründe 2021 yılına dair ihracat rakamları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından açıklandı. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB), Ege Maden İhracatçıları Birliği (EMİB) ve Batı Akdeniz İhracatçıları Birliği (BAİB) tarafından düzenlenen 2021 Maden İhracatı Değerlendirme Toplantısı, Ankara Sheraton Otel’de gerçekleşen toplantıya Bakan Fatih Dönmez ile birlikte Bakan Yardımcısı Şeref Kalaycı, Tabii Kaynaklar Dairesi Başkanı Leman Çetiner, Maden Petrol İşleri (MAPEG) Genel Müdürü Cevat Genç, Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürü Yasin Erdoğan, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Genel Müdürü Hasan Hüseyin Erdoğan, İMİB Başkanı Aydın Dinçer, EMİB Başkanı Mevlüt Kaya, TÜMMER Başkanı İbrahim Alimoğlu, Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Başkanı Ali Emiroğlu ve madencilik sivil topluk örgütlerinin yöneticileri katıldı. Toplantıda madencilik sektörünün ihracatıyla ilgili bilgi veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “2021’de 5 milyar 930 milyon dolarlık maden ihracatı yaparak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Her yeni rekor bize yeni bir sorumluluk daha yüklüyor. 2000 yılında maden ihracatımız 565 milyon dolardı. 20 yılda 10 kattan fazla bir artış yakaladık.” dedi.
Dönmez: Yatırımları teşvik ederek özel sektörün önünü açtık
Madencilik sektöründe yurt dışı kaynaklı bazı işlerin içerideki taşeronlar vasıtası ile yapıldığını vurgulayan Dönmez sözlerine şöyle devam etti:
“Bu işlerde siyaset olmaz. Siyasi çıkarlara, kişisel menfaatlere alet edilemez. Bu kaynaklar 84 milyona ait. Sadece bugün yaşayanların değil gelecek kuşakların, nesillerin de payı ve hakkı var. Bu kaynakların kullanımında Enerji bağımsızlığımız bizim için ne kadar hayati öneme sahipse maden bağımsızlığımızda aynı hayati öneme haiz. Bunun için yatırımları teşvik noktasında gerekli projeleri ve yasal düzenlemeleri hayata geçirdik. Aldığımız kararlar ile özel sektörün önünü açtık. Bundan sonra da yine aynı kararlılıkla açmaya devam edeceğiz. Böylesine potansiyeli yüksek bir alanın tam anlamıyla ekonomiye kazandırılması için kamu ve özel sektör sinerjisini her zaman en üst seviyede tutmaya gayret gösteriyoruz.” diye konuştu. Dönmez, geçen yıl maden ihracatında ilk 10 içerisinde Çin, ABD, İspanya, Bulgaristan, Belçika, İtalya, Hindistan, İsveç, Almanya, Fransa’nın olduğunu, bu yıl Endonezya, Özbekistan, Hong Kong, Arnavutluk ve Sırbistan’ın da listeye eklendiğini sözlerine ekledi.
Dinçer’den ruhsat güvencesi vurgusu
Bakan Dönmez’in konuşmasının ardından kürsüye çıkan Maden Sektör Kurulu ve İMİB Başkanı Aydın Dinçer ise madencilik sektörünün sorunlarıyla ilgili bir sunum yaparak sektörü yavaşlatan 4 konunun altını çizdi.
2021 yılında tüm olumsuzluklara rağmen yılı çok büyük bir başarıyla kapattıklarına işaret eden Dinçer sözlerine şöyle devam etti:
“2021’de maden ihracat açısından Cumhuriyet tarihinin en yüksek noktasına ulaştık. Maden genelinde 5 milyar 930 milyon dolarlık, doğal taşta 2 milyar 092 milyon dolarlık ihracat yaptık. Ancak madencilik sektörü sadece kendi ihracatından sorumlu değil. Diğer sektörlerin yerli kaynaklarla ihracat yapabilmesini, dolayısıyla cari etkisini daha da artırma adına büyük bir sorumluluk üstleniyoruz. 2 milyon kişiye de iş imkanı sunuyoruz” dedi.
Dinçer, sektörün ihracat potansiyelinin daha da yüksek olduğunu ancak bazı konularda çözüm gerektiğini vurgulayarak 4 ana başlıkta sorunları ve talepleri iletti.
1-Ruhsat güvencesinin sağlanması.
2- Orman izin süreçlerinde yüksek bedellerin makul seviyelere çekilmesi
3- Tüm izin süreçlerinin sadeleştirilmesi ve hızlandırılması
4- Enerji maliyetleri sebebiyle vergi düzenlemesine gidilmesi
Ruhsat Güvencesi yatırımı, dolayısıyla ihracatı arttırır
2008 yılında 36 bin olan maden arama ruhsatı sayısının 2021 yılında 5 bine gerilediğini ifade eden Dinçer, “Burada ruhsat güvencesinin önemine değinmek istiyoruz. Ruhsat güvencesi yatırımı, dolayısıyla ihracatı artırır, sektörün öngürülebilir olmasını sağlar, UMREK ile uyumlu ulusal ve uluslararası kaynaklardan finansman temininde önemli rol oynar. Sayın bakan; madenciliğin doğaya zarar verdiği gerekçesiyle lobilerin de etkisiyle çok baskı oluyor kamuoyunda. Bundan dolayı da izin süreçleri aksıyor. Böyle olduğunda ruhsat güvencesinden söz edemiyoruz. Sektörün diğer bir önemli sorunu olan yüksek orman bedellerini tekrar gözden geçirmemiz gerekiyor. Türkiye’de 1 hektar için ödenen bedel 8750 dolar seviyesindeyken, diğer ülkelerde en yüksek rakamın 1500 dolar olduğunu görüyoruz. Bu da rekabet edebilirliğimizi etkiliyor. Birliğimiz son dönemde sürdürülebilir madencilik ile ilgili TV kanallarında yaptırılan programlar ile halkı bilgilendirerek çeşitli lobilerin sektörümüze yönelik haksız söylemlerini de bertaraf etmeye çalışmaktadır. Bu anlamda 15 Ocak tarihinde İstanbul’da düzenleyeceğimiz ‘Hayatımız Maden Çalıştayı’nda sizi aramızda görmek isteriz”
